Abode Tidings Urubuga Nyarwanda

Blog

Blog, News

Kuki utogerageza izi nama zishigikiwe n’ubumenyi (science) kugira urushirize kuronka umunezero mu buzima bwawe?

Gushira umwete mwishi mu kugerageza kuronka umunezerano bishobora kutwononera ukubaho neza kwacu
Ntunywe ikawa y’umurengera
Mu minsi y’ubukonje n’ugufukera (igihe ca hiver i Buraya), agakombe c’ikawa gashobora kugufasha gushwashwanuka. Kunywa bishobora gutuma tuguma maso kuko yinjira vuba mu maraso aho iheza ikanesha adenosine, iyo ikaba ari yo ituma twumva turushe.

Ubuhakashatsi bwerekana ko hari ivyiza vyinshi ku magara biva ku gufata ikawa, harimwo ukugabanya cane ivyago vy’ubwoko butandukanye bwa kanseri, indwara z’umutima na diabete (indwara y’igisukari) yo mu bwoko bwa kabiri, hamwe rero no kugira ingoga zo gukora ibikorwa vy’inguvu no kwikingira kurwara akabonge.

Ariko igihe co kuyifata kirahambaye kuko caffeine ifata akanya kugira ikore n’umwanya munini kugira iguheremwo. Abahinga bahanura gufata ingero yawe ya caffeine ya nyuma amasaha umunani n’iminota 48 (08:48′) imbere y’uko uja kuryama. Si vyiza kandi ko dufata caffeine nyinshi cane – ntiturenze 400mg canke hafi udukombe tubiri canke dutatu tw’ikawa, bivanye n’ubukari bwayo – kugira twirinde kwonona itiro, kumeneka umuwe, iseseme n’umwitwarariko.

… hanyuma inyongera dukuye mu basomyi bacu: ico navanye mu ntambwe zintandatu zo gutekana
na Melissa Hogenboom

Uyu mwaka naraciye mu nzira zose zishigikiwe n’ubumenyi zifasha kugira amagara meza no kubaho neza kurusha, ariko, ntabeshe, nk’abandi benshi muri twebwe, sinama nkorera ku mpanuro ntanga. Maze kurangiza icigwa c’indwi zitandatu ku kuzirikana (uko wiyumva utabiha insiguro canke uticira urubanza) naciye mpagarika kubikora ico cigwa ndagihejeje, n’ubwo nari nize ko n’iminota itanu ku munsi ifise utumaro twinshi mu kwongereza kwitaho no kugabanya kuremerwa mu mutwe, umwitwarariko n’akabonge.

Ariko mu ci riheze, igihe nariko ndakora ubushakashatsi ku ntambwe zitandatu zishigikiwe n’ubumenyi zo kwumva utekanye gusumba, vyaciye biboneka ko naho tuba twumva ko dutekanye kandi tutaremerewe mu mutwe, dushobora gukura akunguko mu myimenyerezo yo kurwanya umwitwarariko – kandi nasanzwe ndiko ndakoresha ivyo nzi mu kuzirikana nize iyo umuzirikanyi wanje uriko urakora cane mw’ijoro.

Akenshi turondera kugira ico dukoze iyo twamaze kuremerwa mu mutwe canke twarengewe – canke iyo umwitarariko uturembeje ni ho twibuka ico twokora, ariko biragaragara ko hari inzira zo kwirinda ko dushika ngaho ubwa mbere na mbere. Mu gihe umwimenyerezo wo kuzirikarana ico uri ntabikora buri munsi, kuba nzi kubikora bituma ntekana kuko nzi ko nzovyikorako hamwe nobikenera.

Imwe muri izo nzira zitandatu zigishwa, imwe mu zo nama nagarutseko, ni akamaro k’ivyaremwe (nature). Birazwi neza ingene kuja ahabona bishobora kugirira akamaro amagara yacu yo mu mutwe, ariko niyo tudashoboye kuva imuhira, ivyigwa vyerekana ko kuryoherwa n’ivyaremwe mu masanamu navyo bishobora kugira ingaruka nziza. Ivyaremwe bifise ingaruka nziza bigira ku muzirikanyi n’umubiri, ariko akenshi ntivyitabwaho nk’inzira yoroshe yo kuguma utekanye, ariho nabonye ko ari igikoresho gikomeye.

Nk’akarorero twumvirije amajwi y’inyoni n’inyamaswa, bishobora kugira ingaruka yo gutekana. Ubundi bushakashatsi bwerekanye ko kuraba nk’ubuzima bw’ibiba mu mazi ku masanamu bigira ico bifashije ku wubiraba. Mu gihe ukuraba ivyaremwe mu mashusho bidategerezwa gusubirira ivyaremwe vy’ukuri, birafasha kumenya ko guha akaruhuko umuzirikanyi wacu n’aho hoba kuraba mu bigereranyo vyavyo bishobora gukora ibitangaza.

Blog, News

Fleurette Utwizihire ahagaze mu muryango w’urugo rw’abantu yagiye gufasha

Fleurette ni umukobwa uhora ahuze, avuga ko atabona umwanya munini wo kwishimisha kimwe n’abandi b’urungano rwe.

Ati: “Kureba abana, gukora akazi, kwiga, mba mfite ibintu byinshi, simbona umwanya wo kwishimisha.”

Muri ibi bikorwa bye by’ubugiraneza, Fleurette yambwiye ko mu mbogamizi ahura na zo harimo n’abamubwira cyangwa abamuvugaho amagambo y’urucantege.

Ati: “Abo tungana bavuga ko ndi umukire ndetse hari n’abavuga ko nsesagura. Ariko n’ufashwa yafasha. Gufasha si ukugira byinshi.

“Ngira abambwira amagambo y’urucantege, ariko mfite n’abanshyigikiye uhereye kuri papa wanjye n’inshuti, rero sinzacika intege”.

Ibi nibyo bituma akomeza ibikorwa bye n’inzozi afite zo kwagura umuryango we “ukaba ijwi rya rubanda mu bikorwa byo gufasha abakene n’bababaye”.

Ati: “Ibi nkora wenda ntibiragira aho bigera, ariko ndashaka kwereka abantu ko gufasha bidasaba kuba ufite byinshi”.

Ku bo afasha, uyu mukobwa ni umugisha. Esteri Mperinda ati: “Yansigiye ibintunze ukwezi…ndamusabira ku Mana ngo ‘Mana uzamurinde na we azagere aho ngeze

Blog, News

Jean-François Uwimana, umaze imyaka 12 ari Padiri wa Diyosezi Gatolika ya Nyundo, mu burengerazuba bw’u Rwanda, yakoze ibyo benshi babona nk’agashya.

Nyuma Musenyeri yaje kumusaba ko nk’umunyamuziki, yakora indirimbo nk’izo, kuko ngo byagaragaraga ko urubyiruko rukomeje kujya mu yandi madini rukurikiyeyo umuziki ushyushye.

“Ubwo mpuje ibyo bitekerezo byombi, nza kugaruka kuri paruwasi [ya Muhororo aho yatangiriye nka Padiri], ndavuga nti ‘ariko ubundi, reka nkwereke… Ni yo ndirimbo ya mbere nahise nkora yitwa gusenga, amashusho yayo ayafata ageze muri paruwasi ya Mubuga. ‘N’iyo nigisha ntabwo mbishyiramo umugaga cyane’
Padiri Uwimana avuga ko nta mpungenge ajya agira z’uko hari abakristu bamwe – bakomeye ku bya kera bazi ko Padiri ari umuntu utuje – bashobora kugendera ku buryo bw’imibyinire n’imiririmbire ye ntibahe agaciro n’inyigisho ze zo mu misa.

Aseka, ati: “Oya, jyewe n’iyo nigisha ariko ntabwo mbishyiramo umugaga cyane.

“Mfite ‘style’ [uburyo] yanjye, mvuga nyine nkuko meze… abakristu nyine, umuntu utanzi ashobora kwikanga… abantu batanzi ntabwo bashobora gupfa kwemera ko ndi Padiri [iyo] ntambaye imyenda y’abapadiri.

“Kandi na ‘visage’ [mu maso] yanjye, sindi mukuru cyane… imisatsi… ushobora kugira ngo ni umuntu w’umusitari [star] usanzwe uri aho ngaho.”

Naho ku kuba muri za videwo zimwe agaragaramo abyinana n’inkumi, avuga ko bigarukira mu ndirimbo.

Ati: “Abantu benshi iyo bambonye barikanga.

“Nanjye hari igihe nyine mbanza kubitekerezaho neza, ariko izo [indirimbo] muri ‘camera’ bwo nta kibazo kuko nyine zibera kuri ‘camera’, n’abantu nta n’ubwo mba nziranye na bo cyane.”

Blog, News

Nshobora guhinduranya umugongo n’inda’ – Inkuru y’umu ‘sportif’ udasanzwe mu Rwanda

Nshaka kuzabihindura umwuga. Dore byaranatangiye nubwo biba biri kugenda gacyeya, ikintu cya mbere mparanira ni uko tuzagira hano mu Rwanda ‘Circus’, izaba irimo biriya bintu bidasanzwe abantu bagenda barakora [bakora] abantu bakishima.
Nubwo mu Rwanda bitari byageramo ariko nko hanze abantu barishura bakaja [barishyura bakajya] kureba ‘acrobate’, n’ibi byanjye biba birimo.” Mu ngorane ahura na zo, Irakiza avuga ko iya mbere ari iyo kumenya udushya tugezweho muri uyu mukino kuko mu Rwanda nta benshi bawukina.

Avuga ko atabona uwo bafatanya imyitozo ndetse nta n’ubushobozi bwo kubona bimwe mu bikoresho bicyenerwa.

“Jyewe hano nta muntu nigiraho, nta n’umuntu unyigisha. Ahubwo jyewe ndagenda kuri televiziyo, kuri YouTube, nkareba ukuntu abantu bo hanze babikora, abazungu.

“Hari umuntu uba ugororotse wa mbere ku isi, uwo ndamuzi. N’umukurikira, mbese abantu nka 10 ba mbere bagororotse ku isi. Abo ngabo ni bo ngenda nigiraho. Hari ibyo bakora ntashobora.”

Mu gihe yabona ubushobozi, Irakiza avuga ko yashinga amakipe y’abakina uyu mukino, ubundi ubarirwa mu yo bita ‘acrobaties’ mu Gifaransa.

Avuga ko afite inzozi zo kuzashinga ikigo cyajya cyerekanirwamo imikino kizwi nka ‘Cirque’ mu Gifaransa (cyangwa ‘Circus’ mu Cyongereza), nkuko biri mu bihugu byazobereye muri iyi mikino.

Ariko mbere yuko agera aha, asaba ko yashyigikirwa akajya kwihugura aho bakataje kuko ngo icyo abura ari ubushobozi bw’amikoro n’imyotozo, bitaba mu Rwanda.

Blog, News

Paul Rusesabagina atanga ubuhamya mu nteko ishingamategeko y’Ubwongereza, umutwe wa sena, ku itariki ya 21 Gashyantare (2) mu 2024

Yabajijwe niba we ubwe cyangwa abo mu muryango we mu Rwanda baratotejwe bazira ibitekerezo bye cyangwa kuba ari impirimbanyi y’uburenganzira bwa muntu.

Yavuze ko murumuna we yasabwe kujya kuvugana n’urwego rw’igihugu rw’ubugenzacyaha (RIB) hafi buri cyumweru, na mushiki we agahatirwa kujya kumutangaho ubuhamya, “kandi ni umugore w’imyaka 76, udafite aho ahuriye na politiki na gato, uba mu cyaro”.

Rusesabagina yavuze ko nyuma yafungiwe ukwa wenyine muri kasho ya polisi iminsi 18 akorerwa iyicarubozo, aza no kujyanwa muri gereza, abaho mu cyumba gito “gifite nka metero ebyiri n’igice mu burebure, na metero wenda ebyiri mu bugari, nta dirishya”.

Yavuze ko atashoboraga no gucana itara ubwe, kuko abamufunze ari bo baricaniraga hanze, agahabwa “isaha imwe gusa” yo kujya hanze.

Yabajijwe niba ubwo buryo yari afunzemo bwarahindutse nyuma yo gukatirwa, ati: “Nta kintu na kimwe cyahindutse”, ko hari na “za camera hejuru zindeba amasaha 24 ku munsi”.

Yabajijwe kandi icyatumye afungurwa, avuga ko ari uko isi yose yahagurutse, ahanini Amerika.

Ati: “Isi yose yamenye ko ibyo nari ndimo gucamo byari nk’ikinamico, ntabwo rwose rwari urubanza.”

Yabajijwe icyari kuba iyo ataza kuba ari umuntu w’ikirangirire mu mahanga, abazwa niba atekereza ko yari kurekurwa.

Ati: “Icyo ni ikibazo cyiza cyane. Kugeza ubu, ni jyewe jyenyine washimuswe, nkajyanwa mu Rwanda, nkahava ndi muzima. Kugeza ubu…”

Yabajijwe kandi niba mu Kuboza (12) mu 2018 yarashyize videwo kuri YouTube, yamagana guverinoma ya Kagame. Yavuze ko buri gihe yamye yamagana Kagame, n’iyicarubozo rye, ko atibuka ibyo yavuze mu 2018.

‘FLN ntiyari ikiri mu muryango wacu’ – Rusesabagina
Senateri yongeye kumubaza kuri iyo videwo, byumvikanishwa ko muri yo Rusesabagina yavuze ko ashyigikiye byuzuye FLN, umutwe witwaje intwaro w’ishyaka rya MRCD, abazwa niba yarabivuze.

Ati: “Ntekereza ko isi yumvise nabi ibyo navuze. Isi yumvise nabi ibyo navuze kuko mu Kinyarwanda usaba umwana wawe gukora icyo ari cyo cyose ashoboye ngo akuzanire nk’indobo y’amazi… ibyo buri gihe biravugwa cyane [birakoreshwa cyane].

“Kandi iyo FLN urimo kuvuga ntiyari ikiri mu muryango wacu. Twari twarirukanye FLN. Ntiyari ikiri umunyamuryango.”

Nta tangazo rizwi rya MRCD ryashyizwe ahabona rivuga ko birukanye FLN.

Yanabajijwe, ashingiye ku kuntu abona u Rwanda muri iki gihe, no ku biteganyijwe mu itegekonshinga, ikigero abona ko abantu bashobora kugira ibyo banenga bakanigaragambya.

Ati: “Nta bwisanzure mu kuvuga icyo umuntu atekereza buhari, nta bwisanzure na bucye buri mu Rwanda, aho ni zeru.”

Raporo y’ubushakashatsi bwakozwe n’ikigo cya leta gishinzwe imiyoborere (RGB) yatangajwe mu 2021 ivuga ko igipimo cy’ubwisanzure mu Rwanda kiri hejuru ya 90%.

Rusesabagina ni nde?
Yavukiye i Murama, mu cyaro kiri mu majyepfo y’u Rwanda
Yavuye mu Rwanda mu 1996, asaba ubuhungiro mu Bubiligi
Afite abana batanu, ubwenegihugu bw’Ububiligi n’uburenganzira bwo gutura muri Amerika
Yize anakora ibijyanye na hoteli nyuma aba impirimbanyi ya politiki
Nyuma ya filimi ‘Hotel Rwanda’ yabonye ibihembo bitandukanye
Mu 2005 yahawe umudari na Perezida George W Bush kubera ubutwari avugwaho muri iyo filimi itavugwaho rumwe mu Rwanda
Yashinze ishyaka PDR-Ihumure, ritavuga rumwe n’ubutegetsi, rikorera mu buhungiro
Yabaye umukuru wungirije w’ihuriro MRCD rifite inyeshyamba za FLN
Izi nyeshyamba zagabye ibitero ku Rwanda mu 2018 na 2019 byiciwemo abantu bose hamwe icyenda
Ibyaha yahamijwe mu Rwanda bishingiye ku bitero by’izi nyeshyamba

Scroll to Top